Chích chòe than hay còn gọi là sẻ bụi đen, thuộc bộ sẻ, phân họ chích chòe (Turdidae), sống ngoài đồng cỏ, bụi cây, thường kiếm ăn và làm tổ trên mặt đất, trong bụi sát mặt đất nên có tên gọi chích chòe than. Loài này có nhiều tại miền Đông và Tây Nam bộ. Tên khoa học: Saxicola caprata, tên tiếng Anh: Pied Bushchat.
I. k.thuật nuôi chích chòe than
1. Cách chọn chim
– Nên lựa chim trống là chim có đốm lông trắng ở hai cánh, chim mái không có đốm trắng này.
Mua chim non nên chọn chim đã tỉnh ngộ, mình phủ lông non và đã hết bọng cứt. Chim nở được một tuần tuổi, mép vàng, há mỏ đòi ăn, chứng minh chim khỏe mạnh, ko sợ chết non.
– Xem mắt, mỏ, cánh, chân ko bị dị tật, nhiều ngón chân còn đủ đầy móng là được. Sắc lông phải đen, trắng rõ ràng thì tương lai chim lớn khôn mới đẹp…Lựa chim roi roi lông mỏng thì tốt, chim cục mịch dầy lông, cụt đòn sẽ không đẹp. Mua được chim con ở vùng Đức Hòa, Đức Huệ (Long An) hoặc Bến Sỏi (Tây Ninh) thì cự kỳ tốt vì chim vùng này siêng hót, mỏng lông, dài đòn, lông đen lông màu trắng rõ ràng ko nhem nhuốc như nhiều vùng khác, đ-biệt chim xòe bản đuôi rất rộng. chú ý lúc muốn nuôi chim non ta nên chọn chim con "đầu mùa" để nuôi, chim khỏe, ăn mạnh, mau lớn.
2. Cho ăn
– mọi ngày nên cho chim non ăn sớm vì qua một đêm chim rất đói. Đút cho chim ăn đến khi chim ngậm mỏ ko ăn nữa thì thôi, mỗi giờ nên đút một lần, đến 8 giờ tối thì chùm áo lồng cho chim ngủ, tránh cho chim bị muỗi đốt, kiến cắn và giữ ấm cho chim.
– Cho chim ăn các loại sau: trứng kiến, cào cào nhúng nước, dế và ăn dặm thêm bột đậu phộng trộn trứng (trộn với nước cho nhão rồi vo viên đút cho chim ăn). chớ quên cho chim uống nước, nhờ nước chim mau lớn, thiếu nước chim sẽ chết.
– Sau 7 – 10 ngày đút ăn, chim con có thể nhảy đứng lên cầu, nên để cầu thật thấp để chim có thể nhảy lên nhảy xuống dễ dàng, tạo cho chim hoạt động – "tập thể dục" sẽ dễ tiêu hóa thức ăn, ăn nhiều và mau lớn.
Đến lúc này ta treo thêm cóng nước, cóng sâu cho chim tập tự ăn, vẫn đút thêm cào cào non để chim quen chủ và mạnh dạn.
– Tuần thứ ba có thể cho chim ăn bột nhão trộn với ít sâu tươi, bột nhão chỉ cho ăn trong ngày, nếu ăn không hết thì phải đổ bỏ, bột bị chua chim ăn sẽ đau bụng. Chim non là loại háu ăn nên lớn nhanh như thổi, đến tuần thứ tư chim có thể sống tự lập, ăn uống không cần phải bón, đút nữa.
3. Chim nói gió
Nói gió là chim "ba Hoa chích chòe" trong miệng nho nhỏ, tự mình nghe. lúc đó cổ họng chim phồng lên, xẹp xuống liên tiếp phát ra nhiều âm thanh "có dây có nhợ"…Mới đầu chim nói gió nho nhỏ, dần dần lớn hơn, rõ hơn, dài hơn và ta đã có thể thưởng thức tài nghệ của chú chim rồi.
4. Tập tắm
– Chim đã nên hình nên vóc, lông non đã cứng, nhảy nhót tung tăng, thấy tay người biết đeo mổ là có thể tập tắm nước.
– Sang chim qua lồng tắm, thoạt đầu chim không chịu qua lồng tắm thì bắt chim thả qua, chim thấy lạ sẽ nhảy lộn xộn, ta nên để chim ở nơi yên tĩnh, trước đó trong chậu tắm (không có nước) ta để sẵn một ít sâu tươi, chim thấy sâu bò, sẵn đang đói thì xuống ăn, chờ chim ăn xong ta đuổi chim về lồng nuôi. Đuổi qua lồng tắm, dụ chim ăn sâu trong chậu tắm rồi đuổi về lông nuôi cho chim quen, đấy là tập cho chim phản xạ có cơ hội và quen dần với lồng tắm. Về sau vẫn sẽ cho ít nước và sâu vào chậu, chim ham ăn sâu, xuống nước quen rồi thì sẽ tự tắm. Nên chú ý ko cho nước quá gối chim vì chích chòe đất là loài nhát nước, nếu đổ những nước chim sợ chết chìm sẽ ko tắm. Cho chim tắm khoảng từ 10 – 12 giờ trưa là tốt, chim tự tắm thì sẽ tự rỉa lông, chim lấu Dầu tại bầu phao câu rỉa từng cọng lông cho bộ lông mượt mà. không nên gấp gáp bắt ép chim tắm khi đang còn lo âu, chim không chịu tắm mai sau sẽ khó tập lại được.
– Cầu lồng tắm nên đặt Ngang với cầu lồng nuôi, chim trông thấy bay qua đậu dễ dàng. không nên thay đổi lồng tắm và chậu tắm khi chim đã quen cái cũ. Chim tắm là chim xuống nước ngâm mình đập cánh, đập đuôi, xù lông, nhún đầu tung tẩy nước văng tung toé, xong nhảy lên cầu rỉa lông là một đợt, cho chim tắm khoảng ba đợt là đủ, xong cho chim về lồng nuôi và cho phơi nắng. Phơi nắng, tắm nắng là chim đứng trên cầu rỉa lông, xuống đáy lồng choạc cánh, giạng đuôi, xù lông cho nắng đi vào da, lông diệt rận, mạt. Cho chim tắm nắng khoảng 20 phút thì mang vào chỗ mát, để chim khỏi "hóc nắng", lúc chim tắm ta tranh thủ chùi rửa lồng nuôi, thay bố lồng….và ý chừng chó, mèo vồ chim. khi sang lồng tắm và đuổi chim về lồng nuôi nên thận trọng canh chừng sổng mất chim.
5. Dợt chim
– Sang đến tháng 5 dương lịch cũng bắt đầu mùa mưa, chim rũ bỏ lông "máu" để trổ lông trưởng thành. mới đầu lún phún vài cọng lông đen xì trên đầu, trên mình. Lông đen dần dần ban đầu trổ xuống, lông cánh, lông đuôi mọc ra. tại thời điểm này chim đang thay lông, sức khỏe sút gảm nên bồi dưỡng cho chim và dành khoảng thời gian cho chim nghỉ dưỡng, khoảng sau 2 tháng là chim thay lông xong, chim đã bước tiến mới hoàn toàn, chim có bộ lông mới với hai mầu đen trắng rõ ràng. Chim tập hót lớn tuy nhưng còn ngắn chưa thành thục tại thời điểm này ta nên đem chim đi dợt là vừa.
– Mang chim đến nhiều điểm dợt chim, tại đây chim gặp nhau khoe mẽ trổ giọng đua tranh. Chim non mới trưởng thành nên treo xa xa mà học lỏm, không nên treo gần chim "già mùa" hung dữ sẽ dẫn đến chim mới hót hoảng sợ và ngừng hót luôn. Chim chích chòe đất thường có giọng "tè tè", nếu được học giọng chích chòe than sớm từ nhỏ thì sẽ mất giọng tè tè cố hữu đó.
– Đến tháng 12 dương lịch là mùa khô, chim bắt đầu "có lửa" hót sổng, chim có lửa là chim "họng đen", lông chim ép sát, mảnh dẻ gọn gàng. thời điểm này chim vào mùa kết thân nên thường xệ cánh, xòe đuôi múa may…và bắt đầu chuẩn bị cho ra những lứa chim non mới…
– Chích chòe đất được nuôi trong lồng cao 32cm, đường kính đáy 23 – 25cm là thích hợp, hiện nay chỉ cần ra tiệm chim nói mua lồng chòe đất là ta sẽ dễ dàng có được rất là nhiều lựa chọn cho con chim cưng của mình
II. k-thuật nuôi chích chòe lửa
1. k-thuật nuôi
– Chích Choè Lửa là một loại chim vừa hót hay vừa là loại chim đá rất hăng.
– Thức ăn và trông nom: Chích Chòe Lửa thích ăn cào cào, châu chấu, trùn dế, sâu gạo và đậu phộng trộn trứng. hoàn cảnh tình huống chim không biết ăn bột đậu phộng ta trộn chung bột và sâu cho chim ăn, dần dần chim sẽ quen và bắt đầu ăn bột.
– Lồng nuôi chim chọn lồng 72 nan tới 90 nan dựa theo đuôi của chim dài hay ngắn .cao 60 – 80cm cho chim dễ xoay trở và tránh đuôi của chim bị chạm trúng lồng sẽ bị tưa và xấu vì đuôi Chích Chòe Lửa khá dài và đẹp.
– Chích Chòe Lửa là loại chim có giọng hót vang lừng, bắt chước tuyệt vời các giọng hót của nhiều loài chim khác. Giọng hót của chúng thành thót, du dương, trầm bổng chưa có loại chim nào sánh nổi. Có nhiều con được huấn luyện, coi sóc kỹ càng có giọng hót rất là quyến rũ và phong phú đa dạng. khi chim múa đuôi, chim làm điệu rất duyên dáng.
– Muốn chim hót căng, ta có thể nuôi thêm một con chim mái, dù thế tránh cho chúng nhìn thấy nhau. Chim trống chỉ cần nghe tiếng khẹt khẹt cạch cạch xuỳ của chim mái là nó sẽ hót ngay. Ngoài ra chế độ ăn uống của chim đúng lý tưởng và đủ đầy cũng khiến chim sung căng lửa và siêng hót. Ngoài ra siêng cho chim nghe băng tiếng sáo, âm nhạc…để chim tập hót mọi ngày, sẽ giúp cho chim học tập thêm nhiều giọng hót mới hay hơn.
2. tiêu chuẩn chọn chim lửa đẹp
– Dáng: Đầu xà, cổ thắt, mỏ thon nhỏ (mép mỏ dưới càng mỏng thì chim càng siêng hót), mình thon dài, lông đuôi thì tùy người (Người thích đuôi dài, người thích đuôi ngắn) dù thế nếu bạn chỉ nuôi hót thì chỉ cần chọn nhiều con có lông đuôi tương xứng với hình dáng của con chim là được, móng màu trắng …
– Thanh: Giọng hót to khỏe chim luôn luôn đổi thay giọng lúc hót, để lựa đươc các em hót giọng to thì bạn nên chọn những em có khóe muỗi thông xuốt (ngồi bên này có thể nhìn đi xuyên qua khóe muỗi tại phía bên kia) …..
– Sắc: Lông phải ôm sát, màu lông phải sắc và bóng mượt …
– Bộ (Đây là yếu tố quyết định chim bạn có tài hay không): Chim ngoài nhân tố siêng hót và đổi giọng liên tục thì cũng cần phải đánh đuôi và chạy cầu liên tục…
